Bambi … İlk çocuk kitabımdı. Ormanın güzelliği, parıldayan güneş, tüylü tavşanlar, yavru ceylan ve annesi… Ayşegül’ün serisi kadar büyüleyiciydi fotoğrafları. Ne yazık ki onun yürek burkan acıklı hikayesini unutmuyorum. Aslan Baba’nın savaşta çekilen müziğine ağlayan benim için Bambi’yi unutmak bencillik olmazdı.
Anne-kız ilişkisi dünyanın en özel ilgi alanlarından biri değil mi?
Bir anne-kız birbirinin sırdaşı, yoldaşı, can dostudur. Burası birbirleriyle barış buldukları ve hatta sadık bağlılığın temellerini birlikte attıkları yerdir. “Kimden kaçıyoruz anne?” yakın zamanda Netflix’te yayınlandı. Dizilerde bir anne-kız ilişkisi izliyoruz ama bu öyle bir bağ değil; hastalıklı, saplantılı ve ölü bir aşk. Bebeğine zarar veren herkesi yakan, öldüren bir anne…
Dizi boyunca ne annenin (Melisa Sözen’in canlandırdığı) ne de Bambi’nin (Eylül Tumbar) adını bilmiyoruz. Ama isimlerini bile öğrenemediğiniz bu karakterlere o kadar bağlanıyorsunuz ki bir seri katili sevebileceğinize bile inanamıyorsunuz. Üniversitedeyken büyük bir heyecanla izlediğim Dexter gibi. Haklı bir sebebi olduğunu düşündüğünde seyirci katili sever ve onunla özdeşleşir.
Aslında dizi cinayetlerle dolu olsa da senaristin odaklandığı şeyin bu olduğunu düşünmüyorum. Senarist cinayetlere odaklanmak yerine travmatik ve ağır bir psikiyatri hastası olan annenin kızına nasıl baskı kurabileceğine dair yanlış inanışlara, onu dünyadan soyutlayarak nasıl kontrol altında tutabileceğine odaklanmak istedi. Bu anne-kızın travmatik bağlarını incelemek ve annenin bu acıyı kızını kontrol etmek için yarasını kaşıyarak nasıl kullandığını ortaya çıkarmak istedi.
Peki bir anne yavrusunu kendi anne babasını öldürecek kadar nasıl sevebilir? Bu nedenle Bambi’nin annesi, yıllardır şehir şehir kaçmış, kendisine ve bebeğine yer bulamayan, aslında kendinden kaçamayan bir karakterdir.
Dizide çocukluk yılları işlenirken Melisa Sözen’in (Bambi’nin annesi) narsist bir anne ve onu sevmeye çalışan görece sevgisiz anne babaların elinde büyüdüğünü görüyoruz. Narsist aile sisteminde; en az bir birincil bakıcının narsist olduğu ve aile üyelerinin konuşulmayan ancak açıkça tanımlanmış roller oynadığı işlevsiz aile birimleri.
Böyle bir sistemde,
• Diğer aile üyelerine açık veya gizli yollarla hükmeden ve herkesin körü körüne övgü ve itaatini bekleyen bir narsist (burada, Başak Dasman – dizide Buz Kraliçesi)
• Narsistin tarafını tutan ve durumu koruyan kolaylaştırıcı ebeveyn (Melisa Sözen’in babası)
• Narsistin idealize edilmiş ve benlik imajını yansıtan altın bir çocuk
• Ailenin “sorunlu çocuğu” olarak tanımlanan evin günah keçisi veya rezaleti (işte Bambi’mizin annesi)
Narsisistik aile sisteminde, evin oyuncu veya üyelerinin sayısı farklı olabilir, ancak temel yapı çoğunlukla bire birdir. Narsist, piramidin tepesindedir, kuralları dikte eder ve herkesi hizada tutmak için duygusal olarak manipülatif taktikler kullanır. Bu anlamda narsistin eşi veya partneri dahil ailedeki herkes narsistin rehinesi konumundadır. Her narsistin eşi aracılık edemez ama bu şekilde davrananların bir çok sebebi vardır.
1. Travma Bağı: İstismar döngüsü bir travma bağı yaratır, bu nedenle arabulucu ebeveyn narsisti övmeye şartlanır çünkü diğeri bir tartışmadan veya çatışmadan kaçınır. Dizide sisteme dahil olan baba, karısıyla arasının iyi olması için kızını kurdun önüne atıyor.
2. Beyin yıkama: Narsistler gastlighting ustalarıdır, bu nedenle arabulucu ebeveynlerin beyinleri yıkanır. Örneğin bir narsist, günah keçisi çocuğun ailenin sorunlarının çoğunun kaynağı olduğunu söylerse, ailedeki herkes bir süre sonra bu söylentiye inanır ve onu pekiştirir.
3. Terörü Aşmak: Narsistler, diğer insanları kontrol etmek için kaygıyı nasıl kullanacaklarını yeterince biliyorlar. Tipik bir narsist aile sisteminde tıpkı saldırmaya hazır görünmez bir canavar gibi her zaman reddedilme, cezalandırılma, azarlanma veya alay edilme korkusu vardır. Dizide genç Melisa Sözen’in narsist annesine karşı köpeğini korumak için ilk duruşunun bedeli köpeğinin ölmesine neden olmak üzere.
4. Öğrenilmiş Çaresizlik: Yukarıda da belirttiğim gibi bir narsistle oynanamayacağını öğrenen baba, çocuğunu korumaktansa itaat etmeyi tercih eder. Pasif rolünü sürdürür.
5. Aşk: Aşk kördür derler, çok doğru bir sözdür. Aracı ebeveyn narsist bir kadına aşıksa ve bu ilişki erkeği onurlandıracak şekilde başlarsa, yaşlanınca yalnız kalmaktan korkan narsist erkek partnerin tüm hareketlerini kabul edecek ve kendini sevdirecektir. diğerini görmemek
Narsist istismarın sorumlusu anne mi yoksa baba mı?
Bu gibi durumlarda genellikle narsist ebeveyne odaklanılsa da bilindiği gibi tango için iki kişi gerekir. Gerçek şu ki, bunun olmasına izin veren ebeveyn de saf değildir ve istismarın bir parçasıdır. Elbette geçmişin yükünü taşımak kimseye fayda sağlamaz. İçimizdeki çocuğu güzelleştirmek ve ona şefkat göstermek bizim sorumluluğumuz.
Diziye geri dönen yazar/senarist Perihan Mağden, romanıyla ilgili verdiği bir röportajda, “insanların kitabı okuduklarında “Ben de yapardım gibi hissetmesini istiyorum” demişti. Romanını okumadım ama diziyi izleyen birçok kişi annesi öldüğünde iç çekiyorsa yazar başarılı olmuş demektir.
Gösteride emeği geçen herkesi tebrik ederim. Side’de yaşayan biri olarak çekimlerin burada da yapılmış olması heyecan vericiydi.
Hepinize geçmişin yüklerinden kurtulabileceğiniz, kendinizden kaçmadığınız mutlu günler dilerim.
